Onderwijsregio Noord-Holland-Noord: voor een toekomst met voldoende onderwijspersoneel

De onderwijssector in Nederland staat met het lerarentekort voor een grote uitdaging. In regio Noord-Holland-Noord zijn verschillende onderwijsinstellingen en partners de samenwerking aangegaan om dit probleem aan te pakken. Onder leiding van Monica Robijns, kwartiermaker van de Onderwijsregio Noord-Holland-Noord, wordt hard gewerkt om een stevige basis neer te zetten voor structurele oplossingen. Dat doet de Onderwijsregio samen met de besturen van het voortgezet onderwijs (vmbo, havo en vwo), de mbo-instellingen en de Amsterdamse lerarenopleidingen (verenigd in ALMA).

De rol van kwartiermaker: voorbereiden op een duurzame toekomst
Monica Robijns ziet haar rol als kwartiermaker als het creëren van een stevige infrastructuur voor het onderwijs van de toekomst. ‘Ik werk samen met een groep mensen met veel onderwijservaring aan een oplossing waarvan we goede hoop hebben dat die gaat bijdragen aan voldoende onderwijspersoneel in de toekomst.’ Een kwartiermaker is van oorsprong een militaire term voor troepen die vooruit worden gestuurd om voorbereidingen te treffen voordat de rest van de troepen arriveert. ‘Ik zorg ervoor dat de tenten staan, de voorzieningen zijn geregeld en de aanvoerlijnen op orde zijn. Daarna kunnen vaste medewerkers en/of projectleiders de verdere uitwerking overnemen.’

Waarom samenwerken binnen een regio?
Noord-Holland-Noord heeft zich aangemeld voor de voorlopersfase om al in 2024 te experimenteren met nieuwe oplossingen die het lerarentekort moeten terugdringen. De kracht van deze Onderwijsregio zit in de samenwerking. ‘Dat klopt. De besturen in onze regio werken al lang samen en hebben de urgentie van het lerarentekort ingezien,’ legt Monica uit. ‘We hebben geconstateerd dat te veel mensen verdwalen in het onderwijswoud, omdat het onderwijsveld ingewikkeld is en de weg niet altijd duidelijk.’Een belangrijk doel van de Onderwijsregio is dan ook om de instroomroutes voor leraren toegankelijker en menselijker te maken. Dit betekent niet alleen dat informatie beschikbaar en transparant moet zijn, maar ook dat zijinstromers beter door het proces begeleid worden. ‘Potentiële zijinstromers moeten niet stranden in de wirwar van informatie. Daarom maken we het makkelijker om de juiste stappen te zetten en bieden we ook persoonlijk contact, zodat mensen zich gehoord en geholpen voelen.’

Hobbels wegnemen voor zijinstromers
De Onderwijsregio werkt hard aan het wegnemen van barrières voor zijinstromers. Samen met de aangesloten partners zorgt het initiatief ervoor dat er meer menskracht beschikbaar is om zijinstromers te begeleiden. Dit wordt mede mogelijk gemaakt door gericht budget vanuit Den Haag. ‘We kiezen ook bewust ook voor samenwerking met netwerken buiten het onderwijs. Bijvoorbeeld de arbeidsmarktregio’s waarin de gemeenten en werkgevers zich richten op werkzoekenden. Anders gezegd: we tonen aan meer mensen de routekaart. Een voorbeeld is de potentiële hybride docent, denk aan een ondernemer of werknemer die overweegt in deeltijd als docent te werken. Onze voormalig minister-president was daar het levende voorbeeld van, net als Stefan Vlaar die in onze eigen regio in deeltijd actief is als docent (lees via deze link zijn verhaal, red.).’

De volgende stap: tijd voor actie
Nu de basis is gelegd, is het tijd voor de volgende stap. Monica’s kwartiermakersrol loopt ten einde en de regio is begonnen met het werven van haar opvolger. ‘De tenten staan, het is nu tijd voor actie,’ zegt ze. Daarnaast wordt er gezocht naar deelprogrammaleiders die de vier programmalijnen van de Onderwijsregio gaan vormgeven en uitvoeren (daarover later meer, red.).‘Onze ambitie is om een duidelijke route naar het onderwijs te bieden, zodat iedereen die leraar wil worden die kans ook krijgt,’ besluit Monica.